บริหารจัดการอาคาร: ระบบการติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่น

[siritidaphon]

บริหารจัดการอาคาร: ระบบการติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่น

ระบบการติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่นเป็นกระบวนการที่สำคัญและต้องทำอย่างถูกต้องตามมาตรฐาน เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้ใช้งาน เนื่องจากเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เกี่ยวข้องกับทั้งไฟฟ้าและน้ำ การติดตั้งที่ไม่เหมาะสมอาจนำไปสู่ไฟฟ้าลัดวงจร ไฟดูด หรืออันตรายถึงชีวิตได้

การติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่นโดยทั่วไปจะประกอบด้วย 3 ระบบหลัก ที่ทำงานร่วมกันเพื่อให้เครื่องทำงานได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ:

ระบบไฟฟ้า (Electrical System)

ระบบน้ำ (Plumbing System)

ระบบความปลอดภัย (Safety System)


1. ระบบไฟฟ้า (Electrical System)

เป็นส่วนที่สำคัญที่สุดและต้องได้รับการติดตั้งอย่างถูกต้องตามมาตรฐานการไฟฟ้าและคำแนะนำของผู้ผลิต

แหล่งจ่ายไฟ (Power Supply): เครื่องทำน้ำอุ่นต้องการกำลังไฟสูง ดังนั้นควรมีสายไฟเมน (Main Wire) และมิเตอร์ไฟฟ้าของบ้านที่เพียงพอต่อการรองรับกำลังไฟของเครื่องทำน้ำอุ่น (ดูรายละเอียดในคำตอบก่อนหน้าเกี่ยวกับขนาดมิเตอร์)

สายไฟเฉพาะ (Dedicated Wiring):

เครื่องทำน้ำอุ่นควรมี สายไฟแยกต่างหาก (Dedicated Circuit) เดินตรงมาจากตู้ควบคุมไฟฟ้า (Consumer Unit / Load Center) โดยไม่ใช้ร่วมกับปลั๊กไฟหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ

ขนาดหน้าตัดของสายไฟต้องเหมาะสมกับกำลังวัตต์ของเครื่องทำน้ำอุ่น ตามมาตรฐาน มอก. และคำแนะนำของผู้ผลิต (เช่น 3,500W ใช้ 2.5 sq.mm., 4,500W ใช้ 4 sq.mm., 6,000W ใช้ 6 sq.mm.)

เบรกเกอร์ (Circuit Breaker):

ต้องติดตั้งเบรกเกอร์แยกเฉพาะสำหรับเครื่องทำน้ำอุ่นในตู้ควบคุมไฟฟ้า ขนาดของเบรกเกอร์ต้องเหมาะสมกับกำลังวัตต์ของเครื่อง (เช่น 15A สำหรับ 3,500W, 20A สำหรับ 4,500W, 30A สำหรับ 6,000W)

เบรกเกอร์ทำหน้าที่ตัดกระแสไฟฟ้าอัตโนมัติหากเกิดการใช้กระแสไฟเกิน หรือไฟฟ้าลัดวงจร

ระบบสายดิน (Grounding System):

สำคัญที่สุด! เครื่องทำน้ำอุ่นทุกเครื่อง ต้อง มีการต่อสายดินอย่างถูกต้องและสมบูรณ์

สายดินจากเครื่องทำน้ำอุ่นจะต้องเชื่อมต่อกับหลักดิน (Ground Rod) ที่ฝังลงไปในดินอย่างน้อย 1.5 - 2.4 เมตร (หรือตามมาตรฐานท้องถิ่น) เพื่อระบายกระแสไฟฟ้ารั่วลงสู่ดิน ป้องกันอันตรายจากไฟดูด

ควรมีการตรวจสอบความต้านทานของระบบสายดินเป็นประจำ เพื่อให้แน่ใจว่ายังทำงานได้ดี


2. ระบบน้ำ (Plumbing System)

เกี่ยวข้องกับการจ่ายน้ำเข้าและน้ำออกของเครื่องทำน้ำอุ่น

ท่อประปา (Water Pipes):

ต้องมีการต่อท่อน้ำดีเข้าสู่เครื่องทำน้ำอุ่นอย่างถูกต้อง โดยทั่วไปจะมีช่องสำหรับน้ำเข้า (Inlet) และน้ำออก (Outlet) กำกับไว้

ท่อควรมีความแข็งแรง ทนทานต่อแรงดันและอุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลง

วาล์วน้ำ (Stop Valve):

ควรติดตั้งวาล์วน้ำสำหรับเปิด-ปิดน้ำเข้าเครื่องทำน้ำอุ่น เพื่อความสะดวกในการบำรุงรักษาหรือซ่อมแซม

วาล์วลดแรงดัน (Pressure Relief Valve - PRV):

แม้เครื่องทำน้ำอุ่นส่วนใหญ่จะไม่มี Pressure Relief Valve แยกต่างหากเหมือนเครื่องทำน้ำร้อนถังใหญ่ แต่ระบบภายในเครื่องก็ถูกออกแบบมาให้รองรับแรงดันน้ำได้ระดับหนึ่ง หากน้ำแรงเกินไปอาจต้องพิจารณาติดตั้งวาล์วลดแรงดันที่ทางเข้าน้ำของบ้านโดยรวม (ไม่ใช่ที่เครื่องทำน้ำอุ่นโดยตรง) เพื่อป้องกันความเสียหายต่อเครื่องและระบบประปา

ท่อระบายน้ำออก (Shower Head/Hand Shower):

ต่อจากช่องน้ำออกของเครื่องทำน้ำอุ่นไปยังหัวฝักบัวสำหรับใช้งาน


3. ระบบความปลอดภัย (Safety System)

เป็นส่วนที่สำคัญที่สุดในการป้องกันอันตรายจากการใช้งานเครื่องทำน้ำอุ่น

เครื่องตัดไฟรั่วอัตโนมัติ (Earth Leakage Circuit Breaker - ELCB หรือ Residual Current Device - RCD / RCBO):

เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญที่สุดในการป้องกันไฟดูด

ELCB จะตรวจจับกระแสไฟฟ้าที่รั่วไหลลงดิน หากมีการรั่วไหลแม้เพียงเล็กน้อย (โดยทั่วไปที่ 10-30 มิลลิแอมป์) เครื่องจะทำการตัดกระแสไฟทันที ภายในเสี้ยววินาที เพื่อป้องกันอันตรายต่อผู้ใช้งาน

เครื่องทำน้ำอุ่นรุ่นใหม่ส่วนใหญ่จะมี ELCB ในตัวเครื่อง แต่เพื่อความปลอดภัยสูงสุด ควรติดตั้ง ELCB ที่แผงควบคุมไฟฟ้าหลักของบ้าน (หรือที่ Main Breaker) เพิ่มเติม เพื่อให้ครอบคลุมระบบไฟฟ้าทั้งหมดในห้องน้ำ


เทอร์โมสตัท (Thermostat):

เป็นอุปกรณ์ควบคุมอุณหภูมิน้ำให้คงที่ตามที่ตั้งไว้ และจะตัดการทำงานของเครื่องทำน้ำอุ่นเมื่ออุณหภูมิน้ำสูงเกินไป เพื่อป้องกันน้ำร้อนลวก


ตัวควบคุมการไหลของน้ำ (Flow Switch/Reed Switch):

จะสั่งให้เครื่องทำน้ำอุ่นทำงานเมื่อมีปริมาณน้ำไหลผ่านในระดับที่เหมาะสม และจะหยุดทำงานทันทีหากน้ำไหลอ่อนเกินไป หรือไม่มีน้ำไหลผ่าน เพื่อป้องกันเครื่องร้อนจัดและเสียหาย


เซ็นเซอร์ตรวจจับอุณหภูมิความร้อนสูงเกิน (Thermal Cut-Out):

เป็นระบบความปลอดภัยอีกขั้นที่จะตัดวงจรไฟฟ้าทั้งหมดหากตรวจพบว่าอุณหภูมิของน้ำสูงผิดปกติเกินจุดที่เทอร์โมสตัทปกติควบคุมได้ ซึ่งเป็นสัญญาณของความผิดปกติที่อาจนำไปสู่น้ำร้อนลวกอย่างรุนแรง


ขั้นตอนการติดตั้งโดยทั่วไป

เลือกตำแหน่งติดตั้ง: ควรอยู่ในห้องน้ำ ห่างจากบริเวณที่น้ำจะกระเด็นถึงปลั๊กไฟ (ถ้ามี) และสามารถติดตั้งสายดินได้สะดวก

เดินสายไฟ: เดินสายไฟจากตู้ควบคุมไฟฟ้ามายังจุดที่จะติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่น โดยใช้ขนาดสายไฟที่เหมาะสมและร้อยในท่อร้อยสายไฟอย่างมิดชิด

ติดตั้งเบรกเกอร์และ ELCB: ติดตั้งในตู้ควบคุมไฟฟ้า

ติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่น: ยึดเครื่องเข้ากับผนังให้แน่นหนา

ต่อระบบน้ำ: ต่อท่อน้ำดีเข้าสู่เครื่อง และต่อท่อจากเครื่องไปยังหัวฝักบัว

ต่อสายดิน: เชื่อมต่อสายดินจากเครื่องทำน้ำอุ่นเข้ากับระบบสายดินของบ้านให้แน่นหนา

ทดสอบการทำงาน:

ทดสอบระบบน้ำรั่วซึม

ทดสอบการทำงานของเครื่องทำน้ำอุ่น

ทดสอบ ELCB/RCBO โดยการกดปุ่ม Test/Trip เพื่อให้แน่ใจว่าทำงานปกติ (ควรกดทดสอบอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้งหลังการติดตั้ง)

ข้อควรเน้นย้ำ: การติดตั้งเครื่องทำน้ำอุ่นเป็นงานที่ต้องใช้ความรู้เฉพาะทางเกี่ยวกับไฟฟ้าและประปา เพื่อความปลอดภัย ควรให้ช่างไฟฟ้าที่มีใบอนุญาต หรือช่างผู้เชี่ยวชาญจากร้านค้า/บริษัทผู้ผลิต ทำการติดตั้งเสมอ ห้ามติดตั้งด้วยตัวเองเด็ดขาด หากไม่มีความเชี่ยวชาญเพียงพอ